Amersfoortse sportclubs in beeld met de Verenigingsmonitor!

Hoe gaat het met de sportclubs in Amersfoort? Dankzij de Verenigingsmonitor 2025 weten we dat nu veel beter. In totaal vulden 61 van de 97 sportverenigingen de vragenlijst in, een mooie respons van 63%. De monitor is een initiatief van de Verenigingsadviseurs van SRO Amersfoort en geeft een beeld van hoe de sportclubs in Amersfoort er op dit moment voor staan. Niet alleen handig voor de Verenigingsadviseurs, maar vooral voor de sportclubs zelf, de gemeente Amersfoort en andere belangrijke partners in de stad. 

Wat betekent de vitaliteitsscore? 

Nieuw dit jaar is de vitaliteitsscore: een hulpmiddel om te bepalen hoe vitaal en toekomstbestendig een sportclub is. De gemiddelde score ligt daarbij op 5,7, wat in lijn is met het landelijke gemiddelde. Deze score biedt een algemeen beeld, maar vertelt niet het hele verhaal, daarvoor kijken we naar de onderliggende thema’s. De vitaliteitsscore wordt opgebouwd uit verschillende thema’s die samen het fundament van een gezonde club vormen:  

• Ledenontwikkeling 

• Beleid en organisatie 

• Maatschappelijke rol 

• Kader en vrijwilligers 

• Financiën 

• Veilig sportklimaat 

Niet elke vraag telt even zwaar mee. Structurele elementen die iets zeggen over de duurzame kracht van een club wegen zwaarder dan momentopnames. Zo ontstaat een genuanceerd en evenwichtig beeld van hoe een club er écht voor staat. Per thema wordt een score op een schaal van 1 tot 10 berekend, die samen leiden tot de totaalscore: de vitaliteitsscore. 

De vitaliteitsscore is geen eindbeoordeling, maar een richtinggevend instrument. Het is bedoeld om besturen aan het denken te zetten: wat gaat er goed, en waar liggen kansen voor verbetering? De score biedt daarbij ook concrete aanknopingspunten voor actie.  

Leden 

Het overgrote deel van de clubs in Amersfoort houden hun ledenaantal stabiel of zien zelfs (een sterke) groei, een positieve ontwikkeling die tegen de landelijke trend in gaat. De gemiddelde score op ledenontwikkeling is dan ook hoog: 7,2. De verdeling: 

• 12% van de clubs groeit sterk 

• 31% ziet lichte groei 

• 34% blijft stabiel 

• 15% heeft een daling 

• 8% ziet een sterke daling 

Ook ten opzichte van twee jaar geleden is het ledenaantal gestegen, een mooie en positieve ontwikkeling. Deze groei laat zien dat veel clubs erin slagen om aantrekkelijk te blijven voor (nieuwe) leden. Tegelijkertijd bieden deze cijfers ook kansen voor uitwisseling en inspiratie tussen clubs. Wat bij de één goed werkt, kan voor een andere club misschien net zo waardevol zijn. Door kennis en ervaringen te delen kan je elkaar versterken. 

Beleid en maatschappelijke rol 

Op dit thema is nog veel te winnen. De score voor beleid komt uit op 4,6 en voor maatschappelijke rol op 3,7. Clubs realiseren zich vaak niet dat ze al een belangrijke maatschappelijke rol vervullen, simpelweg doordat ze mensen laten sporten en bewegen bij hun club.  

Waar 77% van de sportclubs wel een missie of visie hebben, is deze vaak niet vastgelegd in een strategisch beleidsplan. Slechts 34% van de clubs geeft aan een strategisch beleidsplan op papier te hebben. Daarmee loopt Amersfoort achter op andere gemeenten. Dat is jammer, want een beleidsplan helpt bij het maken van keuzes en het aantrekken van nieuwe vrijwilligers. De Verenigingsadviseurs kunnen jouw club hierin dan ook ondersteunen en helpen om een strategisch plan op papier te krijgen. 

Kader 

Op het thema kader, dat draait om vrijwilligers en bestuur, scoren clubs gemiddeld een 5,3. Deze score laat zien dat het werven, binden en behouden van vrijwilligers een blijvend knelpunt is binnen veel clubs. De cijfers onderstrepen dit beeld: 

• 79% van de clubs heeft moeite met het werven en binden van (nieuwe) bestuursleden. 

Vooral het vinden van jonge vrijwilligers en vrouwelijke bestuursleden blijkt lastig. Dit vormt niet alleen een praktische uitdaging, maar raakt ook aan de diversiteit en toekomstbestendigheid van clubs. Bovendien geeft slechts een klein deel van de clubs aan dat zij actief het gesprek aangaan met hun vrijwilligers over hoe zij hun rol ervaren en wat zij nodig hebben om zich betrokken te blijven voelen. 

Een toekomstbestendige club bouw je niet alleen op leden, maar vooral op de mensen die zich er met hart en ziel voor inzetten. 

Financiën 

De meeste clubs staan er financieel gezien goed voor: 84% heeft een positieve begroting. Dat is een solide basis. Tegelijkertijd zijn er ook nog een aantal clubs die hun begroting voor het komende jaar nog niet rond hebben.  

Opvallend is dat 75% van de clubs verwacht in de komende vijf jaar te investeren in hun accommodatie. Dat vraagt om goed financieel inzicht en planning. Toch blijkt dat 64% van de clubs geen actueel financieel meerjarenplan heeft. Juist zo’n plan is essentieel om grote investeringen goed te kunnen onderbouwen en realiseren. 

87% van de clubs vindt dat het contributieniveau in goede verhouding staat tot wat leden ervoor terugkrijgen. Een positief signaal dat laat zien dat clubs waarde bieden voor hun leden. 

Een ander aandachtspunt is het benutten van subsidiemogelijkheden. Veel clubs blijken onvoldoende op de hoogte van de bestaande regelingen en kansen. Hier ligt veel potentieel: extra financiering kan net het verschil maken. Wil je weten wat er voor jouw club mogelijk is? Neem contact op met Lars Renkers via lrenkers@sro.nl en ontdek hoe je beter gebruik kunt maken van beschikbare subsidies. 

Veilig sportklimaat 

Een veilige en prettige sportomgeving vormt de basis van jouw sportclub. Dit thema scoort een 6,2. Bijna 74% van de verenigingen heeft een vertrouwenscontactpersoon aangesteld, in absolute aantallen een mooie stijging ten opzichte van eerdere jaren.  

Daarnaast geeft 67% van de clubs aan dat (een deel van) hun vrijwilligers een VOG hebben. Een stijging van maar liefst 20% ten opzichte van 2 jaar geleden. Winst kan nog behaald worden in het opstellen en uitdragen van gezamenlijke gedragsregels op de club. Alleen door aan de voorkant af te spreken wat wenselijk gedrag is, kun je elkaar op ongewenst aanspreken. 

Allemaal belangrijke preventieve maatregelen voor het creëren van een positief sportklimaat. Vragen over dit thema? Kom in contact met Marieke Koudijs via mkoudijs@sro.nl  

En nu? Samen verder bouwen! 

Alle clubs die de monitor hebben ingevuld ontvangen een persoonlijk vitaliteitsrapport. Daarmee zien ze in één oogopslag hoe ze ervoor staan, waar het goed gaat en waar nog kansen liggen.  

Je hoeft als club bij het ontvangen van het persoonlijk vitaliteitsrapport niet alles tegelijk aan te pakken. Gebruik de resultaten om te prioriteren en gerichte keuzes te maken. Juist door stap voor stap te werken aan verbeterpunten, bouw je aan een club die vitaal is én klaar voor de toekomst. 

Neem contact op met de Verenigingsadviseurs via sportvereniging@sro.nl voor meer vragen of uitleg.